.
ضمیر
در مازندرانی ضمیر سه حالت دارد: فاعلی، مفعولی و ملکی.
ضمیر | 1 مفرد | 2 مفرد | 3 مفرد | 1 جمع | 2 جمع | 3 جمع |
فاعلی، ساری | men | te | ve | emâ | šemâ | vešun |
مفعولی، ساری | mere | tere | vere | emâre | šemâre | vešunre |
ملکی، ساری | me | te | vene | ame | šeme | vešune |
فاعلی، کلاردشت | men | to | un/on | amâ | šomâ | ušon |
مفعولی، کلاردشت | mene | tere | une/vere | amâre | šomâre | ušone |
ملکی، کلاردشت | me | te | une/ve | ame | šeme | ušone |
فاعلی، شهمیرزاد | mo | to/tu | ü/o | h-ama | šamâ | ošan |
مفعولی، شهمیرزاد | mor-o | tar-a/ter | ür-a | hamira | šamira | ošanra |
ملکی، شهمیرزاد | me | to/te | e | hami | šami | ošene |
شناسه
در زبان فارسی دو دسته شناسه داریم: گذشته و حال. اما در زبان طبری سه دسته شناسه داریم: گذشته، حال ساده و حال التزامی. (نمونه زیر بر اساس گویش قائمشهری تنظیم شده است)
۱. گذشته:
✓بن ماضی ساده: -ba-pet = پخت
✓بن ماضی استمراری: -pat = میپخت
گذشته | 1 مفرد | 2 مفرد | 3 مفرد | 1 جمع | 2 جمع | 3 جمع |
شناسه | eme | i | e | emi | eni | ene |
۲. حال ساده:
✓بن مضارع اخباری: -paj = میپزد
حال ساده | 1 مفرد | 2 مفرد | 3 مفرد | 1 جمع | 2 جمع | 3 جمع |
شناسه | embe | eni | ene | embi | enni | enne |
۳. حال التزامی:
✓بن مضارع التزامی: -ba-pej = بپزد
حال التزامی | 1 مفرد | 2 مفرد | 3 مفرد | 1 جمع | 2 جمع | 3 جمع |
شناسه | em | i | e | im | in | en |
صرف فعل
در جدول زیر فعل گرفتن(baiten) بر اساس گویش قائمشهری در زمانهای مختلف صرف میشود. برای منفی کردن این فعل در زمانهای: گذشته ساده، گذشته کامل، گذشته التزامی، گذشته کامل التزامی و حال التزامی n جایگزین b در ابتدای فعل می شود و در زمانهای گذشته استمراری و حال ساده na جایگزین g در ابتدای فعل می گردد بنابراین نفی زمانهای گذشته ساده و گذشته استمراری یک صورت دارد. همچنین دو زمان گذشته و حال در حال انجام حالت منفی ندارند.
زمان/شخص | 1 مفرد | 2 مفرد | 3 مفرد | 1 جمع | 2 جمع | 3 جمع |
گذشته ساده | baiteme | baiti | baite | baitemi | baiteni | baitene |
گذشته کامل | bait-bime | bait-bi | bait-bie | bait-bimi | bait-bini | bait-bine |
گذشته التزامی | bait-buem | bait-bui | bait-bue | bait-buim | bait-buin | bait-buen |
گذشته التزامی کامل | bait-bi-bum | bait-bi-bui | bait-bi-bu | bait-bi-buim | bait-bi-buin | bait-bi-buen |
گذشته استمراری | giteme | giti | gite | gitemi | giteni | gitene |
گذشته در حال انجام | daime-giteme | daii-giti | daie-gite | daimi-gitemi | daini-giteni | daine-gitene |
حال ساده/آینده | girembe | girni | girne | girembi | girenni | girenne |
حال در حال انجام | darme-girebme | dari-girni | dare-girne | darmi-girembi | darni-girenni | darne-girenne |
حال التزامی | bairem | bairi | baire | bairim | bairin | bairen |
ماضی نقلی
برخی از محققان بر این باورند که در زبان مازندرانی ساخت ماضی نقلی وجود ندارد و گویشوران از ساخت گذشتهٔ ساده به جای آن استفاده میکنند. اما شواهد نشان میدهند که ماضی نقلی در این زبان به دو شیوه، با بهره گیری از جایگاه تکیهٔ اولیه و قید، ساخته میشود.
●اگر تکیهٔ اولیه بر روی پیشوند فعلی باشد، ساخت گذشته سادهاست.
او آن کار را کرد | vә unta kar-rә ‘hæ-kәrdә |
بچه خوابید | væčә ‘ba-xәtә |
ناهار خوردم | čašt ‘bæ-xәrdәmә |
من چشمم را بستم | mәn šә čәš-(r)ә ‘dæ-vәssәmә |
دخترم برنج را باد داد (خاکش را جدا کرد) | mә kija/dәtәr dunә-rә ‘hә-patә |
●چنانچه تکیهٔ اولیه بر روری هجای اول فعل قرار گیرد، ساخت ماضی نقلی خواهد بود.
او آن کار را کردهاست | ve unta kar-(r)ә ha-‘kәrdә |
بچه خوابیدهاست (اکنون در خواب است) | væčә ba-‘xәtә |
ناهار خوردهام | čašt bæ-‘xәrdәmә |
من چشمم را بستهام | mәn šә čәš-(r)ә dæ-‘vәssәmә |
دخترم برنج را باد دادهاست | mә kija/dәtәr dunә-rә hә-‘patә |
نمونه واژگان
شماری از واژههای مازندرانی با برابر گیلکی و فارسی و انگلیسی آن در اینجا به الفبای فونتیک بینالمللی آوانویسی شدهاست:
کلمات مازندرانی
بعضی از لغات مازندرانی به صورت شکل در زیر آمده است:
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
برای مشاهده عکس ها در اندازه واقعی، ابتدا عکس را در کامپیوتر خود ذخیره کنید. |